Kordon kanı, doğumdan sonra göbek kordonu ve plasentada kalan kandır. Kordon kanı bankacılığı, bir bebeğin göbek kordonundaki değerli kök hücreler içeren umbilikal kordon kanının toplanıp potansiyel gelecekteki tıbbi kullanım için kriyojenik olarak dondurulmasını ve depolanmasını içerir.

Kordon kanı kök hücreler açısından zengindir ve 80'den fazla hastalığın tedavisine yardımcı olabilir. Kordon kanından kök hücreleri ve bağışıklık sistemi hücrelerini toplamak ve potansiyel gelecekteki tıbbi kullanım için depolamak işlemidir. Kordon kanındaki kök hücreler, bir hastanın vücudunun ihtiyaç duyduğu farklı tipte kan hücrelerine dönüşebilir. Kordon kanı nakillerinin, maligniteler, kemik iliği yetmezliği, hemoglobinopatiler, bağışıklık yetmezlikleri ve metabolik bozukluklar gibi ciddi durumları olan hastaları iyileştirdiği bilimsel olarak gösterilmiştir. Bağışlanan kordon kanının doku tipinin hastanınkine uygun olması, başarılı bir tedavi için önemlidir. Mümkün olduğunca çok sayıda kordon kanı bağışının depolanması hayati önem taşır ve bağışlar, hem bağışçı hem de bebek için güvenlidir ve risk taşımaz. Kordon kanı bankacılığı isteğe bağlıdır ve kamu veya özel bankalar aracılığıyla gerçekleştirilebilir.

Kordon kanı, erken dönem lösemi gibi 80'den fazla hastalığı tedavi edebilen hematopoetik kök hücreleri (HSC'ler) içerirken, kordon dokusu da, yenileyici tıpta yaygın olarak araştırılan ve kök hücre tabanlı terapilerde kullanılan mezankimal kök hücreleri (MSC'ler) içerir. Ayrıca kordon kanındaki mikroRNA'lar eksozomlar, hücresel iletişimde önemli bir rol oynar ve mikroRNA'lar aracılığıyla genetik düzenlemeye katkıda bulunabilir.

Bu sebeplerden dolayı kordon kanı bankacılığı için ulusal ve uluslararası sağlık otoriteleri tarafından yasal olarak akredite edilmiş bir kordon kanı bankasını seçmek önemlidir.

Kordon kanı bağış ve saklama isteğe bağlıdır ve sağlık uzmanlarımızdan hamilelik döneminizde daha fazla bilgi sağlayabilirsiniz.

Bebeklerin kordon kanının saklanması birçok fayda sağlayabilir:

Hastalıkların Tedavisi: Kordon kanı, içindeki kök hücreler sayesinde farklı malign hastalıkların tedavisinde kullanılabilir. Özellikle hematolojik (kan) hastalıklar, bağışıklık sistemi hastalıkları ve genetik hastalıklar gibi birçok rahatsızlıkta kök hücre nakli bir tedavi seçeneği olabilir.

Graft-versus-Host Hastalığı (GVHD) Riskinin Düşük Olması: Kordon kanı nakilleri, graft-versus-host hastalığı riskini azaltabilir, çünkü kordon kanındaki hücreler henüz tam olarak olgunlaşmamıştır.

Genetik Uyumluluk: Kordon kanı, bebeğin kendi vücudundan alınan kök hücreler içerdiği için genetik uyumluluk sorunu ortaya çıkmaz. Bu, kök hücre nakli ihtiyacı olan bir aile üyesine de kök hücrelerin kullanılabilmesi için büyük bir avantaj sağlar.

Daha Hızlı ve Kolay Uyum: Kordon kanı kök hücrelerinin genç ve daha aktif olması, transplantasyon sonrası vücuda daha hızlı ve kolay bir şekilde uyum sağlamalarını sağlar. Bu, tedavi sürecini iyileştirebilir ve komplikasyon riskini azaltabilir.

Hazır Kullanılabilirlik: Kordon kanı, doğumdan hemen sonra alınır ve dondurulabilir veya saklama için kullanılabilir hale getirilebilir. Bu da acil bir durumda kök hücrelere hızlı erişim sağlamak için önemli bir avantajdır.

Kaynak Çeşitliliği: Kordon kanı, diğer kök hücre kaynaklarına (örneğin kemik iliği) alternatif bir seçenek sunar. Kordon kanı kök hücreleri, daha fazla insan için potansiyel mükemmel uyumlu donörlerin oluşturulmasına katkıda bulunur.

Kordon Kanının Biyolojisi: Daha Fazla Detay ve Bilimsel Veri

1. Hematopoetik Kök Hücreler (HSCs):

Kordon kanındaki HSC'ler, yüksek proliferasyon ve farklılaşma kapasitesine sahip olup, çeşitli kan hücre tiplerini oluşturabilirler.

Yapılan çalışmalara göre, kordon kanı HSC'lerinin kemik iliği kök hücreleriyle benzer özelliklere sahip olduğu ve tedavi amaçlı kullanılabileceği gösterilmiştir.

2. Mezenkimal Kök Hücreler (MSCs):

Kordon kanındaki MSC'ler, özellikle yüksek proliferasyon, immünomodülasyon ve rejeneratif potansiyele sahip olmalarıyla dikkat çeker.

Yapılan deneysel çalışmalar, kordon kanındaki MSC'lerin kemik, kıkırdak ve yağ dokusu gibi farklı dokulara farklılaşma yetenekleri olduğunu göstermiştir (4).

3. Embriyonik Benzeri İndükte (Yapay) Kök Hücreler:

Kordon kanındaki bu kök hücreler, embriyonik benzeri kök hücrelere benzer bir gen ifadesi profiline sahip olabilirler (5).

Yapılan genetik analizler, kordon kanındaki bu hücrelerin farklılaşma potansiyellerini değerlendirmeye yönelik önemli veriler sunmaktadır (6).

4. Hematopoez İçin Gerekli Faktörler:

Kordon kanı, hematopoez süreci için gerekli olan sitokinler, büyüme faktörleri ve kimyasal sinyalleri içerir (7).

İnsan kök hücrelerinin kültür ortamlarına eklenen kordon kanı türevi faktörlerin, hücre çoğalması ve farklılaşma üzerindeki etkilerine dair yapılan çalışmalar mevcuttur.

5. İmmünolojik Faktörler:

Kordon kanındaki kök hücrelerin, immün sistem üzerinde modülatör etkileri olduğu bilinmektedir (9).

Özellikle, immünolojik yanıtı düzenleyen ve otoimmün hastalıkların tedavisinde potansiyel olan faktörler üzerine yapılan araştırmalar bulunmaktadır (10).

6. Genetik Materyal ve Epigenetik Özellikler:

Kordon kanındaki hücrelerin genetik materyali, genetik hastalıkların araştırılması ve tedavisi açısından önem taşır (11).

Epigenetik modifikasyonlar, kordon kanındaki kök hücrelerin farklılaşma potansiyelini etkileyebilir ve bu konuda yapılan çalışmalar devam etmektedir (12).

7. Kordon Kanının Klinik Önemi:

Kordon kanı nakilleri, hematolojik hastalıkların tedavisinde kemik iliği nakillerine alternatif olarak kullanılmaktadır (13).

İmmünolojik özellikleri nedeniyle, kordon kanının otoimmün hastalıklar ve dejeneratif hastalıkların tedavisinde yüksek potansiyeli vardır (14).

8. Dondurulması ve Saklanması:

Kordon kanının kriyoprezervasyonu, kök hücrelerin uzun süreli depolanması ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılabilmesi için etkili bir yöntemdir (15).

Dondurulan kordon kanı örnekleri, yıllar sonra dahi biyolojik aktivitelerini koruyabilir, bu da gelecekteki tedavi seçeneklerini genişletir (16).

Göbek Kordonu Dokusu Elde Edilme Süreci Nasıldır?

1. Göbek Kordonu Kesme: IBebeğin doğumundan hemen sonra, göbek kordonu steril bir şekilde kesilir. Bu, bebeğe veya annesine herhangi bir rahatsızlık vermez.

1. Kordon Kanının Toplanması: Kordon kanı toplamak için özel bir kordon kanı toplama kiti kullanılır. Bu kitler, antikoagülanlarla işlenmiş bir torba ve iğne içerir. Torba, kanı toplamak için kordonun uç kısmına bağlanır ve iğne aracılığıyla kordon damarına girilir. Kan torbaya aktarılırken antikoagülanlar kanın pıhtılaşmasını önlemek için kullanılır.

1. Kordon Kanının İşlenmesi: Kordon kanı, laboratuvar ortamında işlenerek hematopoetik kök hücrelerin izole edilmesini sağlayacak şekilde ayrıştırılır. Bu genellikle yoğunluk bazlı ayrıştırma, santrifüjleme veya immünseleksiyon gibi yöntemler kullanılarak gerçekleştirilir.

1. Kordon Dokusunun İşlenmesi: Kordon dokusu parçaları, genellikle laboratuvar ortamında ayrıştırılır. Bu hücrelerin izolasyonu, kordon dokusunun öğütülmesi, enzimatik sindirim veya mekanik ayrıştırma gibi yöntemlerle gerçekleştirilir. Bu işlem mezankimal kök hücrelerin izolasyonunu sağlar.

1. Hücre Kültürleri ve Depolama: Elde edilen kök hücreler, laboratuvar ortamında hücre kültürleri oluşturmak için kullanılabilir. Bu, hücrelerin çoğalmasını ve daha fazla kullanım için depolanmasını sağlar. Genellikle sıvı nitrojen içinde -196°C'de dondurularak uzun süreli depolama yapılır.