Kordon kanı, doğumdan sonra göbek kordonu ve plasentada kalan kandır. Kordon kanı bankacılığı, değerli kök hücreler içeren göbek kordonu kanının gelecekte potansiyel tıbbi kullanım için toplanmasını içerir. Bu işlem, kordon kanının kriyojenik olarak dondurulmasını ve saklanmasını içerir.

Kordon kanı kök hücreler açısından zengindir ve 80'den fazla hastalığın tedavisine yardımcı olabilir. Gelecekteki potansiyel tıbbi kullanım için kordon kanından kök hücrelerin ve bağışıklık sistemi hücrelerinin toplanması ve saklanması işlemi kordon kanı bankacılığı olarak bilinir. Kordon kanındaki kök hücreler, bir hastanın vücudunun ihtiyaç duyabileceği farklı kan hücresi türlerine dönüşebilir.

Bilimsel olarak, kordon kanı naklinin maligniteler, kemik iliği yetmezliği, hemoglobinopatiler, bağışıklık yetmezlikleri ve metabolik bozukluklar gibi ciddi hastalıkları olan hastaların durumunu iyileştirdiği gösterilmiştir. Bağışlanan kordon kanının doku tipinin hastanınkiyle uyumlu olması başarılı bir tedavi için çok önemlidir.

Mümkün olduğunca çok sayıda kordon kanı bağışının saklanması esastır ve süreç hem bağışçı hem de bebek için herhangi bir risk oluşturmadan güvenlidir. Kordon kanı bankacılığı isteğe bağlıdır ve kamu veya özel bankalar aracılığıyla yapılabilir.

Kordon kanı, erken evre lösemi de dahil olmak üzere 80'den fazla hastalığı tedavi edebilen hematopoetik kök hücreler (HSC'ler) içerir. Öte yandan kordon dokusu, rejeneratif tıpta yaygın olarak araştırılan ve kök hücre temelli tedavilerde kullanılan mezenkimal kök hücreleri (MSC'ler) içerir. Ayrıca, kordon kanı eksozomlarındaki mikroRNA'lar hücresel iletişimde önemli bir rol oynamakta ve genetik düzenlemeye katkıda bulunabilmektedir.

Bu nedenlerden dolayı, sağlık otoriteleri tarafından belirlenen yasal standartlara göre ulusal ve uluslararası akreditasyona sahip bir kordon kanı bankasının seçilmesi çok önemlidir.

Kordon kanı bağışı ve saklanması isteğe bağlıdır ve sağlık uzmanlarımız hamileliğiniz sırasında size daha fazla bilgi sağlayabilir.

Bir bebeğin kordon kanının saklanması çok sayıda fayda sağlayabilir:

1. Hastalıkların Tedavisi: Kordon kanı, içerdiği kök hücrelerle, başta hematolojik (kan) bozukluklar, bağışıklık sistemi hastalıkları ve genetik rahatsızlıklar olmak üzere çeşitli malignitelerin tedavisinde kullanılabilir. Kordon kanından kök hücre nakli bu rahatsızlıkların tedavisinde bir seçenek olabilir.

• Graft-versus-Host Hastalığı (GVHD) Riskinin Düşük Olması: 

Kordon kanı nakli, kordon kanındaki hücreler tam olarak olgunlaşmadığı için graft-versus-host hastalığı riskini azaltabilir.

1. Genetik Uyumluluk: Bebeğin kendi vücudundan elde edilen kök hücreleri içeren kordon kanı, genetik uyumluluk sorununu ortadan kaldırır. Bu da kök hücre nakline ihtiyaç duyabilecek bir aile üyesinde kök hücre kullanımı için önemli bir avantaj sağlamaktadır.

1. Daha Hızlı ve Kolay Uyum: Kordon kanı kök hücrelerinin gençliği ve daha aktif olması, nakilden sonra alıcının vücuduna daha hızlı ve daha kolay uyum sağlamasını kolaylaştırır. Bu da tedavi sürecini iyileştirebilir ve komplikasyon riskini azaltabilir.

1. Kolayca Ulaşılabilir: Kordon kanı doğumdan hemen sonra toplanabilir ve dondurulmak veya saklanmak üzere hazırlanabilir; bu da acil durumlarda kök hücrelere hızlı bir şekilde erişmek için çok önemli bir avantaj sağlar.

1. Kaynak Çeşitliliği: Kordon kanı, kemik iliği gibi diğer kök hücre kaynaklarına alternatif bir seçenek sunmaktadır. Kordon kanı kök hücreleri, daha fazla sayıda insan için mükemmel uyumlu potansiyel donörler oluşturulmasına katkıda bulunur.

Kordon Kanı Biyolojisi: Daha Fazla Detay ve Bilimsel Veri

1. 1. Hematopoetik Kök Hücreler (HSCs):

• Kordon kanındaki HSC'ler yüksek çoğalma ve farklılaşma kapasitesine sahiptir ve çeşitli kan hücreleri üretebilir.
• Çalışmalar, kordon kanı HKH'lerinin kemik iliği kök hücreleri ile benzer özellikleri paylaştığını ve tedavi amaçlı kullanılabileceğini göstermiştir.

1. 2. Mezenkimal Kök Hücreler (MSCs):

• Kordon kanındaki MKH'ler yüksek proliferasyon, immünomodülasyon ve rejeneratif potansiyelleri ile dikkat çekmektedir.
• Deneysel çalışmalar, kordon kanı MKH'lerinin kemik, kıkırdak ve yağ dokusu gibi farklı dokulara farklılaşma yeteneklerini göstermiştir.

1. 3. Embriyonik Benzeri İndükte (Yapay) Kök Hücreler:

• Kordon kanındaki kök hücreler, embriyonik benzeri kök hücrelere benzer bir gen ifade profili sergileyebilir.
• Genetik analizler, kordon kanındaki bu hücrelerin farklılaşma potansiyelini değerlendirmek için değerli veriler sağlar.

1. 4. Hematopoez İçin Gerekli Faktörler:

• Kordon kanı hematopoez süreci için gerekli sitokinleri, büyüme faktörlerini ve kimyasal sinyalleri içerir.
• İnsan kök hücre kültür ortamlarına eklenen kordon kanı kaynaklı faktörlerin hücre çoğalması ve farklılaşması üzerindeki etkileri üzerine çalışmalar yapılmıştır.

1. 5. İmmünolojik Faktörler:

• Kordon kanındaki kök hücrelerin bağışıklık sistemi üzerinde düzenleyici etkileri olduğu bilinmektedir.
• Araştırmalar özellikle bağışıklık tepkilerini düzenleyen faktörlere ve bunların otoimmün hastalıkların tedavisindeki potansiyeline odaklanmıştır.

1. Genetik Materyal ve Epigenetik Özellikler:

• Kordon kanındaki hücrelerin genetik materyali, genetik hastalıkların araştırılması ve tedavisi için çok önemlidir.
• Epigenetik modifikasyonlar kordon kanı kök hücrelerinin farklılaşma potansiyelini etkileyebilir ve devam eden çalışmalar bu alanı araştırmaktadır.

1. 7. Kordon Kanının Klinik Önemi:

• Kordon kanı nakli, hematolojik hastalıkların tedavisinde kemik iliği nakline alternatif olarak kullanılmaktadır.
• İmmünolojik özellikleri nedeniyle kordon kanı, otoimmün ve dejeneratif hastalıkların tedavisinde yüksek bir potansiyele sahiptir.

1. Kriyoprezervasyon ve Depolama:

• Kordon kanının kriyoprezervasyonu, kök hücrelerin uzun süreli depolanması için etkili bir yöntemdir ve ihtiyaç duyulduğunda kullanılmalarına olanak tanır.
• Dondurulmuş kordon kanı örnekleri yıllar sonra bile biyolojik aktivitelerini koruyarak gelecekteki tedavi seçeneklerini genişletebilir.

Göbek Kordonu Dokusu Nasıl Elde Edilir?

1. Göbek Kordonu Kesimi: Bebeğin doğumundan hemen sonra göbek bağı steril bir şekilde kesilir. Bu işlem bebeğe ya da anneye herhangi bir rahatsızlık vermez.

1. Kordon Kanının Toplanması: Kordon kanını toplamak için özel bir kordon kanı toplama kiti kullanılır. Bu kitlerde antikoagülanlarla işlenmiş bir torba ve bir iğne bulunur. Torba, kan toplamak için kordonun ucuna takılır ve iğne kordon damarına yerleştirilir. Antikoagülanlar, kanın torbaya aktarılması sırasında kanın pıhtılaşmasını önlemek için kullanılır.

1. Kordon Kanının İşlenmesi: Kordon kanı, hematopoetik kök hücreleri ayırmak ve izole etmek için laboratuvar ortamında işlenir. Bu işlem tipik olarak yoğunluğa dayalı ayırma, santrifüjleme veya immünoseleksiyon gibi yöntemlerle gerçekleştirilir.

1. Kordon Dokusunun İşlenmesi: Kordon dokusu parçaları genellikle laboratuvar ortamında ayrıştırılır. Bu hücrelerin izolasyonu, kordon dokusunun öğütülmesi, enzimatik sindirim veya mekanik ayrıştırma gibi yöntemlerle gerçekleştirilir. Bu işlem mezenkimal kök hücrelerin izolasyonunu sağlar.

1. Hücre Kültürleri ve Depolama: Elde edilen kök hücreler laboratuvar ortamında hücre kültürleri oluşturmak için kullanılabilir. Bu, hücrelerin çoğalmasını ve daha sonra kullanılmak üzere saklanmasını sağlar. Uzun süreli saklama genellikle hücrelerin -196°C'de sıvı nitrojen içinde dondurulmasıyla elde edilir.